Inleiding

Geachte lezer,

Voor u ligt de Programmabegroting 2024-2027 met de titel 'Bouwen met vertrouwen'. Deze titel kenmerkt de tweede uitwerking van het bestuursakkoord dat in 2022 is vastgesteld.

We leven in een dynamische wereld. De uitdagingen waar we in Nederland, in de Brainportregio en dus ook in Laarbeek voor staan veranderen doorlopend. Op al die ontwikkelingen moeten we een antwoord formuleren dat past bij Laarbeek. Denk bijvoorbeeld aan vergrijzing, het opvangen en huisvesten van vluchtelingen en statushouders, het bouwen van betaalbare woningen, onze zorg voor energietransitie en bereikbaarheid en het feit dat steeds meer mensen moeite hebben om rond te komen. Dat vraagt een krachtige en eensgezinde aanpak, en bestuurlijke keuzes.
En dat terwijl de arbeidsmarkt krap is, de inflatie hoog, en de bestuurlijke context dynamisch. Met landelijke verkiezingen en formatie in aantocht moeten we nu keuzes maken zonder dat de beleidsinhoudelijke en financiële kaders van de toekomst helder zijn.

In Laarbeek zetten we er samen met onze (maatschappelijke) partners, onze omliggende gemeenten en met onze inwoners de schouders onder. Daar zijn we blij mee! Veerkracht en wederkerigheid zijn daarbij sleutelwoorden. We hebben vertrouwen in onze leefbare kernen en blijven bouwen aan een zelfredzame samenleving. Dat doen we door maatwerk en waar nodig een vangnet te bieden, en door elkaar aan te spreken op ieders eigen verantwoordelijkheid.

Gelukkig heeft de gemeente Laarbeek een stevig financieel fundament. Daarmee kunnen we de komende jaren de oplopende (zorg)kosten in het sociaal domein dragen, en met een robuuste ambtelijke organisatie werken aan de ambities uit ons Bestuursakkoord. Zonder verdere lastenverzwaring, behoudens de conform afspraak aangehouden inflatiecorrectie van 5,32%. Want financiële bestaanszekerheid voor onze inwoners is ook onze zorg.
Dat betekent tegelijkertijd dat we financieel gezien scherp aan de wind varen en dat we voorzichtig zijn met nieuwe ambities die structurele financiering vragen.  

Wel kunnen we dankzij onze opgebouwde reserves blijven investeren in incidentele projecten voor de samenleving. Zo pakken we de Heuvel in Lieshout aan, zetten we in 2024 en 2025 in totaal € 3,5 miljoen extra opzij voor onze bereikbaarheidsagenda en reserveren we € 1,15 miljoen voor onze bijdrage in de regionale infrastructurele investeringen, die de druk op de Brainportregio gaan verlichten. Ook investeren we in een 'soortmanagementplan' (SMP) om de ecologische balans te kunnen bewaken bij toekomstige bouwplannen. Om alle incidentele projecten te kunnen bemensen creëren we een flexibele schil, die we met projectopbrengsten vullen. Daarmee kunnen we flexibel blijven inspelen op behoeften in de samenleving. En ook na die incidentele investeringen blijft ons weerstandsvermogen met een ratio van 4,1 robuust. Dat is bijna 2x de norm en dat is uitstekend.

Dat betekent niet dat we zorgeloos de toekomst in gaan. Want voor de lange termijn moet er voldoende Haags perspectief komen in de vorm van heldere beleidsdoelen en structurele geldstromen. Alhoewel onze begroting voor 2024 en 2025 nog structureel sluitend is, presenteren we voor het eerst een meerjarenperspectief met structurele tekorten in 2026 en 2027. In lijn met het VNG-advies maken we het niet mooier dan het is. We moeten ons op verschillende scenario’s voorbereiden en zelfs rekening houden met mogelijk moeilijke keuzes. Ook die uitdaging gaan we als gemeentebestuur transparant -en met vertrouwen in Laarbeek- aan. Zo blijft Laarbeek voor onze inwoners, bedrijven en organisaties een vast baken om op te bouwen.

Met gepaste trots biedt het college u de Programmabegroting 2024 aan.